Rudi Künzel

NIEUW

Middeleeuwse mensen en hun verhalen

Er zijn vele manieren om naar de geschiedenis te kijken. Inmiddels aanvaarden we dat 'waardevrije' geschiedbeoefening niet bestaat. Iedere historicus voegt met zijn interpretaties iets aan de geschiedenis toe. Er zijn historische feiten - maar als we al zeker weten wat die zijn, kunnen we er verschillende waarden en gewicht aan toekennen.

Rudi Künzel was een van de pioniers toen in Nederland de mentaliteitsgeschiedenis opkwam. Zijn voornaamste werkterrein is het belichten van middeleeuwse groepsculturen. Hij doet dat vanuit een duidelijke maatschappelijke visie.


Prijs: €25

Recensie: Middeleeuwse mensen en hun verhalen

Tijdschrijft voor Geschiedenis

Künzels onmiskenbare belangstelling voor de tegenstelling tussen de oraliteit en geletterdheid van de middeleeuwen, alsmede de gelaagdheid van de middeleeuwse samenleving, laat zich duidelijk herkennen in het zwaartepunt vanMiddeleeuwse mensen.

Recensie: Middeleeuwse mensen en hun verhalen

Geschiedenis magazine


Künzel was een van de eersten in Nederland die kozen voor een historisch-antropologische benadering, waarbij mondeling overgeleverde verhalen, geloofsbeleving, dromen en angsten van boeren, burgers en buitenlui worden onderzocht.

Recensie: The Plow, the Pen and the Sword

Revue belge de philologie et d'histoire

‘… this book indeed represents a thought-provoking and insightful collection of studies … it succeeds both in opening up the rich array of medieval sources from the Low Countries and in making accessible the relevant literature based on these sources to international readers. The translation is an excellent piece of work: it follows the Dutch closely but the English is elegant’ - Arnoud-Jan Bijsterveld, Belgisch tijdschrift voor filologie en geschiedenis / Revue belge de philologie et d'histoire.

Recensie: The Plow, the Pen and the Sword

Tijdschrift voor geschiedenis

Vanuit de Franse histoire des mentalités en de invloedrijke École des Annales beschrijft Künzel hoe vanaf de jaren 1970 onderzoek zich in toenemende mate heeft gericht op de vraag naar cultuur als antropologisch begrip, met bijzondere aandacht voor de verhouding tussen individu en de gemeenschap als constructie: ‘It is clear that ‘mentality’ and ‘culture’ have much in common: both are related to communities; both assume that human beings are inclined to partly construe systematized representations of the world and the society they live in, and are able to create ideas and transfer them to future generations’ (p. 4).

Recensie: The Plow, the Pen and the Sword

Mitteilungen des Insittuts für Österrechische Geschichtsforschung 131 (2023) pp. 375-376

'Anyone who has read Künzel’s book, which can surely be seen as the consummation of his endeavours to promote historical anthropology and historical cultural studies, can surely only admire his theoretical approach and his scrupulous criticism of the evidence.'

DRIE JOODSE HERKOMSTEN


De stad Odessa bood in 1905 de ellendige aanblik van een pogrom waarbij honderden joden vermoord werden. Desondanks aanschouwde de Amsterdamse jood Jonas Wertheim daar nog geen jaar later een Russische vertaling van het toneelstuk Ghetto van Herman Heijermans. Hoe kon dit stuk, met een uitgesproken joods thema, op dat moment worden opgevoerd in deze stad? Wat zegt dit over de verhoudingen tussen de joden en de niet-joden die er leefden? In het toneelstuk poogt de zoon van een vrome joodse lompenhandelaar afstand te nemen van zijn herkomst. Zo verbeeldde Heijermans zijn pleidooi de grachten tussen groepen mensen te dempen, de grachten van de wederzijdse haat.

Drie joodse herkomsten spiegelt deze tendens aan de pogingen van Jonas Wertheim en zijn vrouw om met hun joodse herkomst te breken. Op kundige wijze traceren Anne-Ruth Wertheim en Rudi Künzel de sporen van het echtpaar in Odessa, St. Petersburg, Berlijn en Nederland. Ook brengen zij in kaart hoe Ghetto in Nederland werd ontvangen en hoe het stuk daar de gemoederen in beroering bracht.


Recensie: Drie Joodse herkomsten

Wertheim is een kleindochter van Jonas Wertheim en zij neemt de beschrijving van zijn leven voor haar rekening, en laat daarbij zien dat de ontkenning van het jodendom heel diep zat.(....) Ik moest een beetje wennen aan de persoonlijke toon in een boek van een deftige historische uitgeverij als Verloren, maar uiteindelijk zet Jonas’ kleindochter haar grootvader en diens gezin op een ontroerende manier neer.
Minstens even interessant is het verhaal van Heijermans en diens alter ego Rafaël. Wertheim en Künzel voegen aan het bestaande beeld van Heijermans, met name dat uit de biografie van Hans Goedkoop, belangrijke nuances toe. Ze laten zien dat ook zijn relatie met het jodendom gecompliceerder was. Het is niet waar dat de schrijver zich afkeerde van zijn volk, hij bleef er juist altijd bij betrokken.

Recensie: Drie Joodse herkomsten

Volzin

Drie joodse herkomstenis een prachtig boek waarin geschiedenis, politiek, culturele antropologie, psychologie, kortom een combinatie van wat de mens individueel en in groepsverband beweegt, de revue passeert.